18 Kasım 1918 – İşgal güçleri haklı sayılmalıdır
Tevfik Paşa mecliste programını okudu.
Tartışmalarda bazı milletvekilleri işgal askerlerinin İstanbul’a çıkmasını protesto ettiler, yabancı askerlerin nereleri işgal ettiğini bile bilemeyen hükumeti suçladılar. Bu görüşlere bazı tepkiler:
Eğitim Bakanı Rıza Tevfik ‘Hüküm galibindir’ ilkesinin unutulmaması gerektiğini belirterek, ‘İşgal güçleri bazı noktaları işgal ederim derse haklı sayılmalıdır.’ dedi.
Savaş Bakanı Abdullah Paşa, hiçbir askeri binanın işgal edilmediğini söyleyerek ‘İstanbul’a sadece 2-3 tabur asker gelmiştir.’ dedi.
Tevfik Paşa hükumetinin güvenoyu almaması için Sadrazam Ahmet İzzet Paşa ile anlaşan ve bu konuda mecliste çalışan Mustafa Kemal anlatıyor:
‘Öteden beri arkadaşım olan mebuslarla konuştum.
Beni daha büyük mebus kitleleriyle temasa geçirmelerini kendilerinden rica ettim.
Bu arkadaşların yardımıyla ilk defa olarak sivil kıyafetle, Fındıklı’daki Meclisi Mebusan binasına gittim.
Düşüncelerimi mümkün olduğu kadar süratle mebuslara anlatmaya çalışıyordum.
Bir kısım mebuslarda şu kararsızlık vardı:
‘Eğer güvensizlik oyu verecek olursak meclisi dağıtacaklardır.
Fakat Tevfik Paşa kabinesine güvenoyu verip biraz zaman kazanarak, bu sırada belki yararlı işler görmek mümkün olur.’
Milletvekillerine ‘meclisin zaten dağıtılacağını, dağıtacak olanın da yeni sadrazam olacağını, bu kararı uygulamak için önce meclisten güvenoyu alacağını, bunu sağladıktan sonra kimi kişilerin düşündüğünün tersine meclisi dağıtacağını’ anlattım.
Madem ki yeni hükumet meclisi dağıtacaktı, bu durumda hükümete güvensizlik oyu vererek ve bunu tekrarlayarak zaman kazanmak daha uygundu.
Önerim orada hazır bulunanlarca kabul olundu ve salondan çıkıp meclis toplantı çağrısına uydular.
Ben bir locada bekliyordum.
İsimler okunarak oylar soruldu.
Tasnif olundu ve kürsüden çıkan sonuç genel kurula bildirildi.
Tevfik Paşa Hükumeti çoğunlukla güvenoyu almıştı.’
GÜNÜN ALINTISI
Kaynak: Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 ay – Alev Coşkun / Mustafa Kemal’in Ağzından Vahdettin – Falih Rıfkı Atay
